Sıcak soğuk demeden gerçekleri öğrenmek isteyen sevgili dostlarıma en derin saygılarımla...09 Temmuz 2012-İzmir
Fevzi MORAY
Utku
Çakırözer / Cumhuriyet
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad,silahsız Türk RF4 keşif
uçağını Suriye ulusal hava sahasında uçaksavar bataryası ile düşürdüklerini
açıkladı.
Düşürene kadar uçağın kime ait olduğunu
bilmediklerini söyleyen Esad, “Uçak İsrail
uçaklarının daha önce 3 kez kullandığı koridoru kullanıyordu. Radarlarımızda
görmediğimiz ve bilgi de verilmediği için askerler düşürdü. Türkiye’ye ait
olduğunu düşürdükten sonra öğrendik. Yüzde yüz ‘Keşke düşürmeseydik’ diyorum” diye
konuştu.
Uçağı Türkiye’nin iddia ettiği gibi
uluslararası hava sahasında düşürmüş olsalar “özür dilemekten” çekinmeyeceklerini
belirten Esad, “Türk hükümeti
iki ordu arasındaki ilişkileri kesmemiş olsa konuyu yine askeri makamlar
arasında ele alır, bu kadar büyümeden çözerdik. Ama son aylarda artık acil
durumda arayacak bir Türk komutanın telefonu bile yok elimizde” dedi.
Esad’ın
sorularımıza yanıtları şöyle:
‘HALKLAR SAVAŞA İZİN VERMEZ’
- İki ülke arasında ciddi gerginlik var. Bu sıcak bir çatışmaya, savaşa
dönüşür mü?
Bölgede tüm haritanın değişeceği bir
dönem yaşıyoruz. Yüz yıl önce Osmanlı’nın dağılma sürecine benziyor. O süreçten
sonra Araplarla Türkler arasında gelinen noktayı biliyoruz. Biz Sayın Ahmet Necdet Sezer’in ilk defa
Suriye’ye geldiği ziyarette, 100 yıl önceki olayın izlerinin giderilmesini
hedeflemiştik. Yani anlaşmazlıkların yaşandığı dönemlerde çok şey öğrendik.
Gereken dersleri çıkardık. Şimdi tekrar hem sizin hem de bizim kaybedeceğimiz
döneme tekrar mı dönmek istiyoruz?
Suriye’de olayların başladığı 15 aydır
birçok alanda bir şeyler yapmaya çalışıyorduk. Birincisi iç sorunu çözmek ve
teröristlerle mücadele etmek. İkincisi Türkiye ile geliştirdiğimiz ve doruğa
çıkardığımız ilişkileri korumayı hedefliyorduk.
Ne yazık ki bu süreçte Türk hükümetinin
attığı her adım bu yapıyı yok etmeye yönelik gelişti. Ve yaptığımız her şeyi
yıkmayı başardılar. Ama bence ilişkinin temeli iki halk arasında duruyor.
Sorunuzun yanıtına gelince, bu temel
ışığında, iki ülke arasında ikisinin de zarar göreceği bir sıcak çatışmaya
dönüşmesine izin vermeyeceğiz. Çünkü bu hem Suriye hem Türkiye’nin zararına
olur. Bu eğilimin yalnız ve yalnız Türk hükümetinde olduğuna ve Türk halkının
asla savaş istemediğine inanıyoruz.
ULUSLARARASI SAHADA VURSAK ÖZÜR
DİLERDİK’
- Türk jetinin vurulması talimatını siz ya da yönetiminiz mi verdi? Uçak
nasıl vuruldu?
Burada mantıklı sorular sorulması lazım.
İki seçenek var. Ya iddia ettikleri gibi biz bilerek düşürdük. Ya da Suriye
hava sahasının dışında yanlışlıkla düşürdük. Eğer dedikleri gibi Suriye dışında
yanlışlıkla düşürüldüyse bunda bir sorun yok. Bunu söyler ve Türkiye’den resmi
anlamda özür dilerdik. Türk halkı da bunu anlayışla karşılardı.
Yok
eğer kasıtlı olarak vurmamız söz konusuysa, burada da şunun sorulması lazım.
Suriye’nin bir Türk uçağını düşürmekten ne tür bir çıkarı olabilir? Biz
Türkiye’yi ve Türk uçağını düşman algılasak net söylerdik. Geldi, düşürdük
derdik, ama düşman kabul etmiyoruz. Türk halkından 10 yıl boyunca gördüğüm
dostluğu başka kimseden görmedim ben. Şimdi niye onların nefretini kazanacak
bir adım atayım ki?
Ya da ikinci şık olarak biz Türk
ordusuna yönelik bir eylem için düşürdük bu uçağı? O da anlamlı değil. Çünkü
Türk ordusu tüm bu kriz boyunca bize hiçbir şey yapmadı.
‘RADAR GÖSTERMEDİ, UÇAKSAVARLA DÜŞÜRDÜK’
Gerçek olan şudur: Bu uçak küçücük bir
uçaksavar bataryası tarafından düşürüldü. Bu sistemler asla 2.5 km’den fazla
uzaklıktaki bir hedefi vuramaz. Normalde uçak düşüremezler. Tek bir koşulu
vardır. O da, çok alçaktan yaklaşıyorsa. Bu uçak çok alçakta uçuyordu ve sahile
yaklaştığı anda düşürülmüştür.
Barış zamanında dost bir ülkeden
gelirse onu düşürmeye gerek yoktur. Hele Türkiye’den geliyorsa düşürme mantığı
hiç yoktur. Ancak herkesin bildiği bir gerçek var: Biz
savaş durumundayız. Dolayısıyla
kimliğini bilmediğim her uçak düşman uçağıdır. Bu durumda da asla merkezi
bir kararla olmamıştır. Çünkü uçak çok
alçak uçtuğu için ne bölge ne de merkez radarlar bunu görebildi.
‘BİZ ARAYIP HABER VERDİK’
Biz bu uçağın düştüğü haberini aldığımız
anda Türkiye bir uçağının kaybolduğunu söyledi. Türkiye bu açıklamayı yaptıktan
sonra yani uçağın kaybolduğu bilgisi geldikten sonra “Bu Türk uçağıdır” dedik. Hiçbir Türk yetkili bizi aramadı. Biz
onları aradık.
Türk
hükümetinin kararıyla bir süredir Türk ordusu ile ilişkilerimiz kesik. Bu yüzden
Dışişleri Bakanlığınızı aradık. Saatler sonra bize dönerek cevap verdiler.
Arama kurtarma botlarının gönderildiğini söylediler. Bir kez daha
belirteyim: Biz uçağı düşürürken kimliği konusunda en ufak bilgimiz yoktu.
‘İSRAİL’İN VURDUĞU ROTADAN GELDİ’
Burada çok bilinmeyen önemli bir nokta
var. O da şu: Türk uçağının geldiği güzergâh İsrail uçaklarının daha önce 3 kez
hava sahamıza girmeye yeltendiği güzergâhtır. Dolayısıyla o taraftan gelen
bir uçak, Suriye askeri açısından İsrail uçağı olarak algılanıyor. Düşman uçağı olarak kabul edildi ve hızlı biçimde tepki
gösterildi, ateş edildi.
- Uçağın hiçbir ön uyarı
yapılmadan vurulması, hangi uluslararası hukuk kuralıyla bağdaşır?
Merkezi radarda görünseydi uyarılırdı.
Ancak uçaksavar bataryasında oturan askerin önünde radar yoktur. Kural olarak tersi talimat yoksa gördüğü
uçağı düşürür mutlaka. Çünkü gördüğü ile vurduğu arasındaki süre üç beş
saniyelik çok kısa bir süredir. Yetki de oradaki askerdedir.
- Silahsız bir keşif uçağıydı. Buna rağmen neden vurdunuz?
Böyle
durumlarda askeri kurallar uçağın modeli, yapısı, görevi, silahlı olup
olmadığıyla sınırlı değildir. Uçaksavar bataryasındaki askerin bu uçağın ne
taşıdığını, füzesi olup olmadığını, keşif amacı olup olmadığını görmesine imkân
yok. Bileceği tek şey var. O uçağın Suriye hava sahasına girdiği ve kendisine
doğru yaklaştığı. Bunu görerek tepki göstermiştir.
Eğer askeri makamlarımız arasında ilişki
olsaydı, Türk tarafı bize uçacağını önceden bildirir ve biz de ona göre
davranırdık. Türk tarafının açıklaması gereken temel gerçek, bu uçağın
özellikle o bölgede ne yaptığıdır? Biz fazla sorgulamak istemiyoruz ve konuya
gelip geçti gözüyle bakmak istiyoruz.
- Hava
sahanıza girişi radarlarınızda nasıl göremezsiniz?
Yükseklerde
bizim hava sahamız dışında görmüş olabilirler. Ancak girdiği andan itibaren
görülmemiştir. Konuştuğumuz alan 20 km’lik bir uzaklık. Bu mesafe bir iki
dakikalık bir süredir uçak için. Sonrasında görülmüyor çünkü çok alçaktan
uçuyor. Nitekim 2007’de İsrail gelip o binayı vurduğunda ve aynı güzergâhtan
çıkış yaptığında radarlarımız o uçakları görmemiştir. Son olarak o bölgede
Suriye ulusal hava sahasının dışına erişebilecek füze sistemlerimiz yok. Dolayısıyla
konuyla ilgili Türkiye tarafınca söylenenler gerçekleri yansıtmamaktadır.
-Türkiye elinde Suriyelilerin telsiz ve radar görüşmelerinin olduğunu
ileri sürüyor? Diğer ülkelerden de bilgi istiyor...Bölgedeki diğer ülkelere
de çağrı yaptı ellerindeki radar ve telsiz bilgileri için.
Tamam doğru. Herkes açıklasın
elindekileri. Ama kimsenin açıklayacağı bir şeyi yok. Israrla bizi suçlayanlar
şunu yanıtlamalı? Bizim bir Türk uçağını düşürmekten ne çıkarımız olabilir? Biz
hâlâ iyi niyetle şunu düşünüyoruz: Bu uçağın hava sahamıza bilinçli ve kasıtlı
gönderildiğini düşünmek bile istemiyoruz. Keşif amacıyla değil, pilotun
yanlışlıkla girdiğini düşünmek istiyoruz. Ve Suriye olarak geçici bir olay
olarak görüyor, büyütülmemesi gerektiğini düşünüyoruz.
‘SANKİ KARDEŞİM ÖLDÜ’
- Keşke olmasaydı diyor musunuz?
Kesinlikle.
Düşman hariç hiçbir uçak için arzu etmem. Hele bir Türk uçağına yüzde yüz
“keşke olmasaydı” diyorum. Böyle bir ortamda, böyle bir uçağın gelmesi doğal
olarak düşman uçağı gibi algılanıyor. Askeri konulardan birazcık anlayan biri
bunları bilir. Savaş halinde
bir ülke dünyanın her yerinde böyle davranır. Bu kesinlikle siyasi bir karar
değildir.
Ancak
ne yazık ki Erdoğan hükümeti bu olayı kullanarak dar hesaplar peşinde.
15 aydır Suriye politikası konusunda
Türk halkının desteğini alamamıştı. Şimdi bu olayı fırsat bilerek hükümetler
arasındaki düşmanlığı halklar arası düşmanlığa çevirmek istiyor. Bu çok
tehlikelidir.
- Uçakta biri astronot adayı iki başarılı pilot vardı. Bilerek düşürmedik
dediğinize göre, onların ailelerine bir mesajınız olacak mı?
Erdoğan’ın
politikaları Suriye halkına gözyaşı, kan ve yıkımdan başka bir şey getirmiyor,
ama biz Türk halkı için yine de en iyisini düşünmeye devam ediyoruz.
Tartışmasız gerçek, Türk halkının bizim kardeşimiz olduğudur.
Dolayısıyla
bir vatandaşınızın ölmesi benim kardeşimin ölmesi demektir. Ailelerine en
içten ve en sıcak duygularla başsağlığı diliyorum.
Pilotlardan birisinin babasının, “Benim oğlum öldü, ama ben savaş istemiyorum” sözlerinden çok
etkilendim. Onun duygularını paylaşıyor, bu onurlu tavrının önünde saygıyla
eğiliyorum.
‘ARAYACAK TÜRK KOMUTAN YOK’
- Pilotların ailelerinden ve Türk halkından özür dilemeyi düşünmüyor
musunuz?
Bu iki pilot bir askeri uçağın
içindeydi. İki askeri kurum arasında ilişki olsaydı belki bunlar doğrudan
konuşulabilirdi. Ancak ordular
arasında her türlü ilişki Türkiye tarafından yasaklanmış durumda.
- Bu olay sırasında mı yasaklandı?
Hayır, bir süreden beri. Türkiye’de Genelkurmay
Başkanlığı değişiminden bu yana hükümet Türk ordusunun bizimle her türlü
ilişkisini kestirmiş durumda. Oysa komşu
ülkeler arasında her zaman bu tür olaylar yaşanır ve bu nedenle de silahlı
kuvvetler arasında diyalog olması gerekirdi.
Ama
ne yazık ki şu anda bizim Türk ordusundan acil bir durumda arayabileceğimiz tek
bir komutan telefonu bile yok. Olağanüstü durumlarda konuşmamız gerektiğinde
kimseye ulaşamayacağız. Nitekim bu olayda Türkiye’nin askeri ataşesine ulaşalım
dedik. Ona gelen talimat gereği “Dışişleri
Bakanlığı ile konuşun” şeklinde yanıt verdi. Bu konuyu kapatırken şunu da
hatırlatayım. Türk tarafı olayın başlangıcında bizim, “Gelin komisyon kuralım” teklifimizi kabul etmiş olsaydı,
belki de tüm bu sorunlar yaşanmamış olacaktı. Ama ne ilginçtir ki biz, “Gelin Lazkiye’de yani uçağın düşürüldüğü yerde toplanalım” deyince Türk
hükümeti Ankara’da toplanması konusunda ısrar etti ve toplanamadı. O komisyon
toplanabilse belki de bu kadar büyümeyecekti bu mesele.
‘SINIRA YIĞINAK YAPMAYACAĞIZ’
- Türkiye askeri angajman kurallarını değiştirdi. Artık ülkenizi düşman
olarak görüyor. Füzelerin yönü Suriye’ye çevrildi. Ne yapacaksınız?
Türkiye ile ilişkilerde iki çok kötü
dönem yaşadık. Birincisi 50’lerin ortasında Bağdat
Paktı döneminde yine Türkiye sınırımızda yığınak yapmış, mayınlar
döşemişti. İkinci ise Öcalan krizi dönemiydi. Her iki olayda da Türkiye’ye düşman
gibi bakmadık. Ne yığınak yaptık ne karşılık verdik.
Şimdi
de Erdoğan hükümeti ne yaparsa yapsın Türkiye sınırına yığınak yapmadık ve
yapmayacağız. Türk halkı dostumuzdur ve bizi anlayacaktır. Türkiye
hükümetinin Suriye’ye düşman olmasının bir önemi yok.
Eğer
Türk halkı düşmanlık beslemeye başlarsa işte o zaman sorun var demektir.
‘KENDİ ÜLKEMDE BENİ VURAMAZSIN’
- Yeni angajman kurallarına göre Türkiye sınırına yaklaşan askeri
unsurlarınız vurulacak. Böyle bir hareketin karşılığı ne olur?
Hiçbir devlet kendi sınırlarına tecavüz olmadığı sürece
başka bir devletin silahlı gücüne o ülkenin sınırları içinde ateş edemez.
- Ya ederse?
Bizim
topraklarımızda bize yapılacak bir eylem Suriye’ye yönelik bir saldırı olarak
algılanır. Öyle bir şey olduğunda değerlendiririz, ama öyle bir noktaya
gelmesini hiç arzu etmem.
CENEVRE KARARLARI
‘İstediğim cümle metinde’Esad ile görüşmemizden bir gün önce BM’nin Suriye Özel
Temsilcisi Kofi Annan başkanlığında Cenevre’de yapılan görüşmelerde ilk kez BM
Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi, Suriye’de bir “Geçiş Hükümeti” kurulması
konusunda ortak bir metinde uzlaşı sağladı. Görüşmede Esad’a toplantıyı ve
alınan karaları da sorma fırsatı bulduk.
Şu
yanıtları verdi:
- Cenevre’de Kofi Annan liderliğinde yapılan toplantıdan ‘Suriye’de geçiş
hükümeti’ kararı çıktı. Varılan mutabakatı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Henüz ne Annan ne de Rusya tarafıyla
konuştum. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile Annan’ın konuşmasında çok net
ifadeler vardı. Birincisi her
şeye Suriye halkı karar verecek. İkincisi, her tür şiddetin durması şart.
Silahlı grupların silahsızlandırılması
isteniyor. Bu işin içinde kanlı eller var. Dışarıda da bazı güçler sorumlu
diyor Annan. Biz de bunların hepsini savunuyoruz zaten.
Dışarıda
söylenen sözler ve alınan kararlar ilgilendirmez. Biz kendi halkımızın ne diyeceğine
bakarız.
- Metinde sizi rahatsız eden unsurlar var mı?
Suriye’nin egemenliğinin korunduğu çatı
altında her şeyi konuşuruz. Kimsenin egemenliğimize müdahalesine izin vermeyiz.
İçişlerimize karışan herhangi bir davranışı kabul etmeyiz. Suriye halkının
karar vereceğinin söylenmesi, beni memnun etti. Benim de söylemim bu zaten.
- Siz Lavrov’un açıklamalarından memnunsunuz, ama Clinton da “Esad
gitmeli” diyor. Hangisini daha çok dinliyorsunuz?
Ben genel olarak Amerikan yöneticilerinin
hiçbir sözünü ciddiye almam.
Çünkü ABD başından beri bize düşman.
Her söylemleri ve davranışlarında belli. Onlar teröristlerden yana.
- Cenevre belgesinde sizin gitmenizi ima eden bir madde var mı?
Beni ilgilendiren tek şey, o metinde yer
alıyor.
O cümle de şu: Suriye’nin geleceğine
Suriye halkı karar verecek. O cümle oldu mu, bize yeter. Dış müdahale mi
istiyorsunuz? Yoksa Suriye halkının egemenlik haklarına saygı mı
göstereceksiniz? Belge dış müdahaleden söz etmiyor. Suriye halkının kararına
saygı vurgusu var. O da benim için yeterli.
- Geçici hükümetin Esad’la mı Esad’sız mı olacağı tartışması var. Siz bu
tartışmaya nasıl bakıyorsunuz?
Uluslararası
ve bölgesel söylemler beni ilgilendirmez. Yok Esad’lıymış, yok Esad’sızmış.
Dışarıdan empoze edilen hiçbir şeyi kabul etmeyiz. Her şeyi kendi iç
dinamiklerimizle belirleriz. Ben kişisel olarak koltuğu düşünmüş olsaydım
Amerikan telkin ve talimatlarını yerine getirirdim. Petro-dolarların peşinde
koşardım ve kendi ilkelerim ve ulusal tutumumdan vazgeçerdim. Ama daha önemlisi
ülkemde füze kalkanı kurmasına izin verirdim.
‘ÜLKEM KURTULACAKSA BİR GÜN BİLE DURMAM’
- Görevi hangi koşulda bırakırsınız? “Bu süreç yeter ki işlesin,
gerekirse ben görevi bırakırım. Ben olmasam da olur” diyebiliyor musunuz?
Evet tabii ki. Benim kalmam ve gitmemle
halkım ve ülkem kurtuluyorsa niye tutunayım ki. Bir gün bile kalmam. Tersi
doğruysa yani halk beni istemiyorsa o zaman da zaten seçim var. Halk istiyorsa
beni gönderir.
- Ölene kadar bu koltukta oturacak mısınız?
Asla koltuk merakım
olmadı. Benim yaşam biçimim bir şeyler yapabilmek, üretmek üzerinedir. Kişisel
olarak da bir odada insanlar benden rahatsız oluyorsa çeker giderim de. Ülkemde
de milyonlarca insan beni istemediğinde tabii ki giderim. İstenmediğim yerde
niye oturayım?
Esad Röportajı
- 2
Cumhuriyet Gazetesi Ankara
temsilcisi Utku Çakırözer'in Suriye Devlet Başkanı Esad’la yaptığı röportajının
ikinci bölümü:
"MEZHEPÇİLİĞİ BİZİ KOPARDI"
Suriye lideri Beşşar
Esad ile röportajımızın düşürülen Türk
uçağından sonra ikinci ağırlıklı konusunu, yakın zamana kadar çok yakın olduğu
Başbakan Tayyip Erdoğan ile ilişkilerinin durumu oluşturdu.
Arap Baharı’nın Suriye sınırına dayanmasından bu yana Erdoğan, Suriye
liderine karşı mesafe koyarak ona çok ağır eleştiriler yöneltmekteydi.
Esad, Cumhuriyet’e aralarındaki ilişkinin nasıl koptuğunu şöyle anlattı:
Utku Çakırözer / Cumhuriyet
- Siz ve Başbakan Erdoğan ailelerinizle birlikte tatil yapacak kadar yakındınız. Ne oldu da bu hale geldiniz?
Bunu anlamak için sorulması gereken şudur: Kim değişti? Ben mi, o mu? Bölgemizde yaşanan değişime bakarak bazı sonuçlar çıkarabilirsiniz.
Örneğin çevremizdeki ülkelere bir
bakın. Suriye’nin İran, Irak ve Lübnan ile ilişkilerinde bu süreçte hiçbir
değişiklik olmadı. Şimdi bir de tersine bakın. Türkiye’nin İran, Irak, Lübnan
ve Ürdün ile ilişkilerinin seyrine bakıp kendiniz bir sonuca varabilirsiniz.
Tüm bu ülkelerle Ankara’nın arası kötüleşmiş durumda. Demek
ki değişen Erdoğan.
‘İÇİŞLERİMİZE MÜDAHALE’
Ne olduya gelince: Erdoğan bizimle ilişkilerinde dostluk ve kardeşlik ilişkisinin ötesine geçerek içişlerimize karışma yönüne gitmiştir. Oysa biz egemen bir devletiz. Kendisine saygısı olan bir devletiz. Hiçbir şekilde dışarıdakilerin bizim işlerimize karışmasına izin vermeyiz. Başlangıçtaki bu içişlerimize karışma isteği, sonraki süreçte Türkiye’yi maalesef Suriye’deki tüm kanlı eylemlerde taraf haline getirmiştir.
‘İÇİŞLERİMİZE MÜDAHALE’
Ne olduya gelince: Erdoğan bizimle ilişkilerinde dostluk ve kardeşlik ilişkisinin ötesine geçerek içişlerimize karışma yönüne gitmiştir. Oysa biz egemen bir devletiz. Kendisine saygısı olan bir devletiz. Hiçbir şekilde dışarıdakilerin bizim işlerimize karışmasına izin vermeyiz. Başlangıçtaki bu içişlerimize karışma isteği, sonraki süreçte Türkiye’yi maalesef Suriye’deki tüm kanlı eylemlerde taraf haline getirmiştir.
İnsanlarımızı
öldüren teröristlere Türkiye tarafından her türlü lojistik destek verildi.
Sonra da hem Türkiye hem de Suriye için tehlikeli maceralara girilmesiyle
ilişkimiz farklı boyut almaya başladı. Bunlar siyasi ilişkilerimizde
yaşananlardı.
‘HER TÜRLÜ SAYGI SINIRINI AŞTI’
Tabii bir de Başbakan’ın kişisel özellikleriyle ilgili bir yanı da var aramızda olanların. Yaptığı açıklamalarda her türlü terbiye, saygı sınırlarını aşarak ileri gittiğini, iki siyasetçi ya da iki insan arasındaki sınırı çok çok aştığını söylemek zorundayım.
2004’TE HİÇ REFORM DEMİYORDU
- Başbakan son açıklamasında kendisine verdiğiniz sözleri tutmadığınızı söyledi. O ne istedi? Siz ne söz verdiniz?
- Bu sözleri bile içişlerimize karışmasının yeterince kanıtıdır. Eğer Başbakan, Suriye içi politikaların tarafı değilse, ben nasıl olur da ona söz veririm? O bana birtakım sorular soruyordu. Tavsiyelerde bulunuyordu. Ben de olaylara ilişkin kendi görüşlerimi anlatıyordum. Sohbet ediyorduk. Bize reform tavsiyesinde bulunuyordu. Ama ben zaten onunla konuştuklarımı halkıma da anlatıyor ve o yönde adımlar atıyordum. Suriye’de olayların başladığı 15 Mart’tan 6 gün sonra reform yönünde önemli adımlar atmaya başladık. Şimdi Erdoğan’a gidip sorsanız yine “reform” diyecektir. Oysa eğer samimi olmuş olsa bugün anlattıklarını 2004’teki görüşmelerimizde de anlatırdı. Şimdi bu kadar reformlardan bahsediyor. Ama 2004’te neden hiç reformu dillendirmiyordu?
Burada bir çifte standart, ikiyüzlülük
var.
‘VAHİY Mİ İNDİ?’
Önceden Suriye halkına duyarlı değildi de birdenbire mi kabardı bu duygular? Sonradan vahiy mi geldi kendisine? Suriye halkını benden daha mı çok seviyor? Burada bir ikiyüzlülük var. Erdoğan başkalarınınkine karışmak yerine, kendi içişlerine baksın. Bizi bıraksın da “komşularla sıfır sorun” politikasından geriye ne kaldıysa onu uygulamaya baksın.
‘KENDİ ÖZEL AJANDASI VARDI’
- Genel anlamda reform dediniz, ama spesifik olarak ne istiyordu Başbakan?
- Onun ve ekibinin kafasındaki proje daha büyük bir proje. Suriye’den daha büyük. Hatta benim pozisyonumu da kapsayan bir proje. Kendi özel ajandası var.
Teröristlerin
Suriye’de özgür olmasını, onlara baskı yapılmamasını, tutuklanmamalarını,
kendimizi onlara karşı savunmamamızı istiyordu. Bunları yapsak çok da mutlu
olacaktı.
‘ÖNCELİĞİ MÜSLÜMAN KARDEŞLER’
- Kimden bahsediyorsunuz? İhvan (Müslüman Kardeşler) hareketi mi?
- İhvan bunlardan bir bölümü. İlk görüşmelerimizden beri Suriye’deki Müslüman Kardeşler hareketi konusunda hep çok heyecanlıydı. Onlarla o kadar çok ilgiliydi ki, Türkiye-Suriye ilişkilerinin gelişmesine onların sorunlarına verdiği önemi göstermezdi. Müslüman Kardeşler’e yardım etme ve onları savunma içgüdüsü, Erdoğan’ın izlediği Suriye politikasının gerçek çıkış ve dayanak noktasını oluşturmuştur. Elbette biz bu konuda ne Erdoğan’a ne de başka birine izin verdik, vermeyeceğiz.
‘ÖNCELİĞİ MÜSLÜMAN KARDEŞLER’
- Kimden bahsediyorsunuz? İhvan (Müslüman Kardeşler) hareketi mi?
- İhvan bunlardan bir bölümü. İlk görüşmelerimizden beri Suriye’deki Müslüman Kardeşler hareketi konusunda hep çok heyecanlıydı. Onlarla o kadar çok ilgiliydi ki, Türkiye-Suriye ilişkilerinin gelişmesine onların sorunlarına verdiği önemi göstermezdi. Müslüman Kardeşler’e yardım etme ve onları savunma içgüdüsü, Erdoğan’ın izlediği Suriye politikasının gerçek çıkış ve dayanak noktasını oluşturmuştur. Elbette biz bu konuda ne Erdoğan’a ne de başka birine izin verdik, vermeyeceğiz.
‘KÖPRÜLERİ NEREDEYSE ATTIK'
-Erdoğan ile köprüleri attınız mı?
- Evet neredeyse öyle. Çünkü bu coğrafyada artık güvenilirliğini kaybetti. Bu kişisel bir sorun değil. Sadece Suriye değil diğer Arap halklarının gözünde de bu böyle.
- Türkiye ile Suriye arasında yaşanan krizin bir çıkış yolu var mı sizce?
- Öncelikle Türk hükümeti hatalarından geri dönmelidir. Küçük olayları, büyük sorunlar yaratmak için kullanmamalı. Kişisel çıkarlar ve amaçlar yerine halklarımızın çıkarlarını gözetmelidirler. Türk halkı ve Suriye halkının bilinci bunu aşacaktır.
Gerçekten
çıkış yolu aramak isterse Erdoğan’ın yapması gereken, ölen pilotun savaşa karşı
onurlu duruş sergileyen babasının sözlerini dinlemektir.
‘GERÇEK YÜZÜNÜ GÖSTERDİ’
- Söylediklerinizden Erdoğan değişti anlamı çıkıyor? Tam olarak neydi değişen?
- Aslında Erdoğan’dan çok koşullar değişti. Ve bu yeni koşullar Erdoğan’ın gerçek yüzünü ortaya çıkardı. Şu örneklerle anlatayım:
İsrail, Gazze’ye saldırdığında Erdoğan’ın tavrını hepimiz biliyoruz. Ancak benzer
bir saldırıyı aynı İsrail 2006 yılında Lübnan’a yaptığında Erdoğan aynı tonda
tepki göstermedi.
Oysa hem Gazze hem de Lübnan’dakiler tek düşman olan İsrail’e karşı
savaşıyor.
İsrail iki tarafta da neredeyse eşit sayıda,
yaklaşık 1600 kişi öldürdü.
Neden işin içinde Hamas olunca Gazze’ye sahip çıkıyor, bağırıp çağırıyor da,
konu Hizbullah’ın bulunduğu Lübnan’a gelince hiç sesi çıkmıyordu?
‘MEZHEPÇİ DÜRTÜSÜYLE HAREKET EDİYOR’
- Size göre neden?
‘MEZHEPÇİ DÜRTÜSÜYLE HAREKET EDİYOR’
- Size göre neden?
- Mezhepsel dürtülerle hareket ediyor da onun için. Bu çıkışlar hep
zihninin arkasını yansıtıyor. Çünkü Hamas ile Hizbullah arasında mezhepsel
farklılık var.
Örneğin ikiyüzlü biçimde Suriye halkı
için ağlıyor da neden Körfez ülkelerinde öldürülenler için ağlamıyor? O
ülkelerin demokrasi sorunlarına neden karışmıyor?
- Hangi ülkelerden bahsediyorsunuz?
- Aralarında Katar’ın da olduğu bazı Körfez ülkeleri diyebilirsiniz.
‘HEM İSRAİL’E KAFA TUTUYOR HEM DE KORUYOR’
- Mavi Marmara olayında mesela bağırıp çağırmak dışında neden bir adım dahi atmadı Türkiye? İsrail’e bu kadar kafa tutmasına rağmen neden onu koruyacak bir füze kalkanının topraklarında konuşlanmasına onay verdi?
Bu
radarı ABD kendisine yönelik bir tehdit için mi oraya koydu sanıyorsunuz? Bu
kadar uzaktan hangi ülke risk oluşturabilir ki ABD’ye. Tabii ki değil. Yanıt
İsrail’i korumak içindir.
Bu
olaylar Erdoğan’ın gerçek yüzünü ortaya çıkardı. Erdoğan değişmedi. Bölgedeki
insanların Erdoğan’a bakışı değişti. Erdoğan ve güvenilirliği artık Arap
coğrafyasında tüm çıplaklığıyla tartışma konusudur,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder